06 Aralık 2023

Zımpara taşı (veya korundit) aşındırıcı tozlar elde etmekte kullanılan, koyu renkli, granüler yapıda bir kayaçtır. Emery adı, bu mineralin ilk olarak keşfedildiği, Yunanistan’da Naxos adasındaki EMERI Burnu’ndan gelmektedir. Genellikle korundum (aluminyum oksit) minerali içermektedir, bunun yanı sıra demir içeren spineller, hersinit, manyezit ve rutil (titanyum minerali) de içermektedir. Endüstriyel alanda kullanılan emery içerisinde magnezya, mullit ve silika gibi bir takım başka sentetik bileşenler bulunabilir.

Emery’nin zımpara taşının rengi siyah veya koyu gridir. Özgül ağırlığı 3,5 -3,8 arasıdır. Özgül ağırlıktaki bu değişkenlik Emery’nin zımpara taşının içerisinde olabilecek diğer minerallerin etkisiyle meydana

gelir. Yine aynı nedenle MOHS sertlik derecesinin de değişiklik göstermesi olasıdır. Korundumun zımpara taşının sertlik derecesi 9 iken içerisinde bulunan spinel grup mineralleri nedeniyle 8 civarına, manyezit gibi daha yumuşak mineraller ile karışık olması halinde MOHS derecesi 6’lara kadar gerileyebilir.

Kırılmış veya doğal yollardan ufalanmış zımpara (kara kum olarak da bilinir) aşındırıcı malzeme olarak kullanılır. Bu malzeme zımparalama yapmak üzere levhalara veya kağıtlara tutturulup kullanılır. Yollarda tekerleklerin tutuşunu artırmak ve yolların dayanıklılığını yükseltmek üzere asfalta karıştırılabilir.

Yakın geçmişte dünyanın en büyük zımpara üreticileri Türkiye ve Yunanistan iken günümüzde Türkiye neredeyse tek başına kalmıştır.

Endüstriyel açıdan büyük öneme sahip bu kayaç türünün ana kaynağı olarak, Yunanistan’ın Naxos adası kabul edilir. Bu kayaç, binlerce yıldan yakın zamana kadar Naxos adasının Doğu kısmından çıkartılmaktaydı. Fakat sinterlenmiş karbit ve oksitli malzemelerin aşındırıcı olarak kullanılabilirliğinin keşfedilmesi ile zımparaya olan talep düşme eğilimine girmiştir.

Üretilen zımparanın bir bölümü aşındırıcı kaplama yapmak için kullanılmakta, büyük çoğunluğu ise özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde aşınmaya dayanıklı zeminler ve yolların yapımında ve Asya ülkelerinde pirincin öğütülmesinde kabuğunun temizlenmesinde kullanılmaktadır.

Kullanım Alanları

  • Taş kesme ve metal parlatma-cilalama
  • Taş yüzeylerinin açılması-parlatılması ve ayna camının kaba öğütülmesi
  • Öğütücü disklerde kullanılan aşındırıcılar
  • Zımpara kağıdı veya zımpara kumaşı gibi abrasif kaplamalar
  • Kaygan zemin, kaldırım, basamak vs’lerin kayganlığını giderici malzeme olarak
  • Beton sertleştirme